- Published on
تفاوت شرکت‌های فناورانه‌محور و فناورانه‌پشتیبان: نقش فناوری در کسب‌وکارهای امروزی
- نویسندگان
- نام
- هومن امینی
- توییتر
- @HoomanAmini
تفاوت شرکت‌های فناورانه‌محور و فناورانه‌پشتیبان: نقش فناوری در کسب‌وکارهای امروزی
در دنیای امروز، فناوری به یکی از اساسی‌ترین عناصر در پیشبرد کسب‌وکارها تبدیل شده است. با این حال، نحوه بهره‌گیری شرکت‌ها از فناوری می‌تواند به دو دسته اصلی تقسیم شود: شرکت‌های فناورانه‌محور (Tech-First) و شرکت‌های فناورانه‌پشتیبان (Tech-Enabled). در این مقاله، به تفاوت‌ها و ویژگی‌های هر یک از این دو نوع شرکت پرداخته خواهد شد.
شرکت‌های فناورانه‌پشتیبان (Tech-Enabled)
شرکت‌های فناورانه‌پشتیبان به آن دسته از شرکت‌ها گفته می‌شود که فناوری را برای بهبود فرآیندهای موجود و افزایش کارایی به کار می‌گیرند. در واقع، فناوری در این نوع شرکت‌ها یک ابزار است که به آن‌ها کمک می‌کند خدمات خود را بهتر ارائه دهند و عملیات خود را بهینه‌سازی کنند. با این وجود، فناوری هسته اصلی کسب‌وکار آن‌ها نیست، بلکه مکملی برای فعالیت‌های اصلی‌شان به حساب می‌آید.
مثال:
یک فروشگاه سنتی که از یک پلتفرم آنلاین برای فروش محصولات خود استفاده می‌کند، نمونه‌ای از شرکت فناورانه‌پشتیبان است. در اینجا، فناوری به فروشگاه کمک می‌کند که محصولات خود را به طیف وسیع‌تری از مشتریان عرضه کند، اما هسته کسب‌وکار همچنان فروش کالاهای فیزیکی است.
ویژگی‌های کلیدی شرکت‌های فناورانه‌پشتیبان:
- استفاده از فناوری برای بهبود فرآیندهای موجود.
- فناوری به عنوان ابزار جانبی به کار می‌رود، نه به عنوان هسته اصلی کسب‌وکار.
- فعالیت‌های اصلی ممکن است در صنایعی مانند خرده‌فروشی، خدمات مالی یا تولید باشد.
شرکت‌های فناورانه‌محور (Tech-First)
بر خلاف شرکت‌های فناورانه‌پشتیبان، شرکت‌های فناورانه‌محور به گونه‌ای طراحی شده‌اند که فناوری به عنوان هسته اصلی و محرک فعالیت‌های آن‌ها عمل می‌کند. این شرکت‌ها از همان ابتدا بر پایه فناوری شکل می‌گیرند و نوآوری‌های فناورانه بخش جدایی‌ناپذیر از عملیات آن‌ها است. این شرکت‌ها معمولاً خود فناوری یا پلتفرم‌هایی را ارائه می‌دهند که بازار را تغییر می‌دهند.
مثال:
شرکت‌هایی مانند گوگل، آمازون و اوبر مثال‌هایی از شرکت‌های فناورانه‌محور هستند. در این شرکت‌ها، فناوری به عنوان پایه و اساس تمام عملیات و خدماتشان عمل می‌کند. برای مثال، اوبر بر اساس پلتفرم دیجیتالی خود توانسته سیستم حمل‌ونقل را دگرگون کند.
ویژگی‌های کلیدی شرکت‌های فناورانه‌محور:
- فناوری در مرکز تمام تصمیمات و عملیات کسب‌وکار قرار دارد.
- نوآوری‌های فناورانه، محرک اصلی رشد و توسعه کسب‌وکار است.
- تمرکز بر محصولات یا خدمات دیجیتالی که از فناوری به عنوان محور اصلی بهره‌مند می‌شوند.
تفاوت‌های کلیدی بین شرکت‌های فناورانه‌پشتیبان و فناورانه‌محور
نقش فناوری:
در شرکت‌های فناورانه‌پشتیبان، فناوری به عنوان یک ابزار جانبی برای بهبود کسب‌وکار استفاده می‌شود، در حالی که در شرکت‌های فناورانه‌محور، فناوری هسته و اصل تمامی فعالیت‌ها است.نوآوری:
شرکت‌های فناورانه‌محور نوآوری‌های فناورانه را به عنوان پایه اصلی استراتژی خود دارند و به دنبال ایجاد تغییرات بنیادین در بازار هستند. در مقابل، شرکت‌های فناورانه‌پشتیبان از نوآوری برای بهبود کارایی و رقابت‌پذیری استفاده می‌کنند.مدل کسب‌وکار:
در شرکت‌های فناورانه‌محور، مدل کسب‌وکار حول فناوری طراحی شده است و بدون آن، کسب‌وکار موجودیت خود را از دست می‌دهد. اما در شرکت‌های فناورانه‌پشتیبان، فناوری می‌تواند جایگزین شود یا تغییر کند، بدون اینکه به اصل کسب‌وکار آسیب وارد شود.
مثال‌هایی از شرکت‌های ایرانی
دیجی‌کالا (فناورانه‌محور):
دیجی‌کالا یکی از نمونه‌های بارز شرکت‌های فناورانه‌محور در ایران است. این شرکت بر پایه یک پلتفرم تجارت الکترونیک ساخته شده و فناوری نقش اساسی در تمامی جنبه‌های کسب‌وکار آن، از تأمین و توزیع کالا تا ارتباط با مشتریان، دارد.آپ (فناورانه‌محور):
آپ (آسان پرداخت) نیز نمونه‌ای از شرکت‌های فناورانه‌محور است. این شرکت با استفاده از فناوری‌های مالی (فین‌تک) خدماتی نظیر پرداخت آنلاین و اپلیکیشن‌های مالی را ارائه می‌دهد و فناوری هسته اصلی فعالیت‌های آن است.اسنپ (فناورانه‌محور):
اسنپ، مشابه شرکت‌های بین‌المللی مانند اوبر، یک پلتفرم آنلاین برای حمل‌ونقل شهری است. این شرکت به طور کامل بر فناوری مبتنی است و بدون فناوری اپلیکیشن و سیستم‌های مدیریت ناوگان خود، امکان فعالیت ندارد.پرداخت الکترونیک پاسارگاد (فناورانه‌محور):
پرداخت الکترونیک پاسارگاد (PEP) نیز یکی از شرکت‌های فناورانه‌محور در ایران است. این شرکت با تکیه بر فناوری‌های مالی و ارائه خدمات پرداخت الکترونیک، نقش مهمی در تسهیل تراکنش‌های مالی و ارائه خدمات متنوع دیجیتالی ایفا می‌کند. فناوری به عنوان هسته اصلی کسب‌وکار PEP به کار می‌رود و بدون آن، این شرکت نمی‌تواند خدمات خود را ارائه دهد.فروشگاه‌های زنجیره‌ای افق کوروش (فناورانه‌پشتیبان):
افق کوروش نمونه‌ای از شرکت‌های فناورانه‌پشتیبان است. این فروشگاه‌های زنجیره‌ای از فناوری برای مدیریت زنجیره تأمین و بهبود عملیات فروش استفاده می‌کنند، اما فناوری هسته اصلی کسب‌وکار آن‌ها نیست.بانک ملت (فناورانه‌پشتیبان):
بانک ملت با وجود اینکه خدماتی مانند بانکداری الکترونیک و موبایل بانک ارائه می‌دهد، اما همچنان یک شرکت فناورانه‌پشتیبان است. فناوری در این بانک به عنوان ابزاری برای بهبود فرآیندهای بانکی به کار می‌رود، در حالی که هسته اصلی کسب‌وکار همان خدمات بانکی سنتی است.
نتیجه‌گیری
در دنیای پرسرعت و رقابتی امروز، شرکت‌ها نیازمند بهره‌گیری از فناوری برای موفقیت و بقا هستند. با این حال، نحوه استفاده از فناوری تفاوت‌های عمده‌ای بین شرکت‌های فناورانه‌محور و فناورانه‌پشتیبان ایجاد می‌کند. شرکت‌های فناورانه‌پشتیبان از فناوری به عنوان ابزاری برای بهبود فرآیندهای موجود استفاده می‌کنند، در حالی که شرکت‌های فناورانه‌محور به فناوری به عنوان هسته اصلی کسب‌وکار خود نگاه می‌کنند و نوآوری فناورانه را به عنوان عامل کلیدی رشد و توسعه در نظر دارند.