چرخه حیات یک درخواست HTTP در Spring MVC

چرخه حیات یک درخواست HTTP در Spring MVC

در Spring MVC، هر درخواست HTTP مراحل مشخصی را طی می‌کند تا پردازش شود و یک پاسخ به کاربر بازگردانده شود. این مراحل شامل ورود درخواست به برنامه، پردازش توسط کنترلرها، و تولید پاسخ است. در ادامه به صورت جزئی مراحل چرخه حیات یک درخواست HTTP در Spring MVC توضیح داده شده است:

1. دریافت درخواست توسط سرور وب

• مرحله ورود به سرور:
  • درخواست HTTP از کلاینت (مانند مرورگر) به وب‌سرور (مانند Apache Tomcat) ارسال می‌شود.
  • وب‌سرور درخواست را دریافت و آن را به برنامه Spring ارسال می‌کند.

2. عبور از Front Controller (DispatcherServlet)

• نقش DispatcherServlet:
  • در Spring MVC، DispatcherServlet به عنوان Front Controller عمل می‌کند.
  • این Servlet وظیفه دریافت تمام درخواست‌ها و هدایت آنها به بخش‌های مناسب (مانند کنترلرها) را دارد.
  • مسیردهی درخواست‌ها بر اساس URL Mapping انجام می‌شود.

3. پردازش درخواست توسط HandlerMapping

• انتخاب کنترلر:
  • DispatcherServlet از HandlerMapping برای تعیین اینکه کدام کنترلر باید درخواست را پردازش کند، استفاده می‌کند.
  • HandlerMapping با توجه به آدرس URL درخواست و مپینگ‌های تعریف‌شده در کنترلرها (مانند @RequestMapping) کنترلر مناسب را پیدا می‌کند.

4. فراخوانی کنترلر (Controller)

• اجرای متد کنترلر:
  • DispatcherServlet کنترلر مشخص‌شده را فراخوانی می‌کند.
  • کنترلر در Spring معمولاً به صورت یک کلاس با انوتیشن @Controller یا @RestController تعریف می‌شود.
  • متدهای کنترلر با استفاده از انوتیشن‌هایی مانند @RequestMapping، @GetMapping یا @PostMapping مشخص می‌شوند.

5. پردازش منطق تجاری (Business Logic)

• تعامل با سرویس‌ها و لایه‌های داده:
  • کنترلر معمولاً از کلاس‌های سرویس (Service Layer) برای پردازش منطق تجاری استفاده می‌کند.
  • در صورت نیاز به تعامل با پایگاه داده، کلاس‌های سرویس از Repositoryها یا DAOها استفاده می‌کنند.

6. بازگشت به DispatcherServlet

• برگرداندن نتیجه:
  • کنترلر پس از اجرای منطق تجاری، یک شیء یا View را به DispatcherServlet بازمی‌گرداند.
  • اگر از @ResponseBody یا @RestController استفاده شود، داده‌ها به صورت JSON یا XML در پاسخ قرار می‌گیرند.

7. پردازش View توسط ViewResolver

• انتخاب View مناسب:
  • اگر کنترلر یک View (مانند قالب HTML) را برگرداند، ViewResolver تعیین می‌کند که کدام فایل View باید برای تولید پاسخ استفاده شود.
  • فایل View ممکن است با استفاده از موتورهای قالب‌سازی مانند Thymeleaf، JSP یا FreeMarker تولید شود.

8. تولید پاسخ HTTP

• ایجاد پاسخ نهایی:
  • DispatcherServlet پاسخ نهایی (مانند HTML، JSON، یا XML) را از View یا داده‌های بازگردانده‌شده توسط کنترلر تولید می‌کند.
  • این پاسخ به وب‌سرور بازگردانده می‌شود.

9. ارسال پاسخ به کلاینت

• بازگشت پاسخ به مرورگر:
  • وب‌سرور پاسخ HTTP را به کلاینت بازمی‌گرداند.
  • کلاینت (مثلاً مرورگر) پاسخ را دریافت و به کاربر نمایش می‌دهد.

نمای کلی چرخه حیات

1. درخواست به وب‌سرور ارسال می‌شود.
2. DispatcherServlet درخواست را دریافت می‌کند.
3. HandlerMapping کنترلر مناسب را پیدا می‌کند.
4. متد کنترلر اجرا می‌شود.
5. منطق تجاری پردازش می‌شود.
6. نتیجه به DispatcherServlet بازگردانده می‌شود.
7. ViewResolver View مناسب را پیدا می‌کند.
8. پاسخ نهایی تولید می‌شود.
9. پاسخ به کلاینت ارسال می‌شود.

مثال کد

کنترلر:

@RestController
@RequestMapping("/api")
public class UserController {

    @GetMapping("/users/{id}")
    public ResponseEntity<User> getUser(@PathVariable Long id) {
        User user = userService.getUserById(id); // تعامل با لایه سرویس
        return ResponseEntity.ok(user); // بازگرداندن پاسخ JSON
    }
}

کلاس سرویس:

@Service
public class UserService {

    @Autowired
    private UserRepository userRepository;

    public User getUserById(Long id) {
        return userRepository.findById(id)
                .orElseThrow(() -> new RuntimeException("User not found"));
    }
}

Repository:

@Repository
public interface UserRepository extends JpaRepository<User, Long> {
}

نتیجه‌گیری

چرخه حیات یک درخواست HTTP در Spring MVC به صورت سازمان‌دهی‌شده و ماژولار طراحی شده است. این ساختار باعث می‌شود توسعه‌دهندگان بتوانند به راحتی منطق تجاری، مسیریابی، و تولید پاسخ را مدیریت کنند. فهم دقیق این چرخه برای ایجاد برنامه‌های کارا و قابل‌اعتماد بسیار مهم است.